Wycieczka na koniec roku, cz. 3 - Kodeń, Jabłeczna, Sławatycze, Włodawa, Suchawa

Data: 30 grudnia 2022
Odwiedzone miejsca: Hanna, Neple, Zastawek, Dobratycze, Kostomłoty, Kodeń, Jabłeczna, Sławatycze, Włodawa, Suchawa

Sanktuarium Matki Bożej Kodeńskiej. Kodeń jest jednym z największych katolickich sanktuariów na wschodzie Polski. Obecnie opiekę nad nim sprawują misjonarze oblaci. Bazylika św. Anny to wysoka śnieżnobiała świątynia, której wieżę widać od samego wjazdu do Kodnia. Kościół liczy już prawie 270 lat.

Krypty.

Kodeń przez kilka stuleci należał do jednej z gałęzi rodu Sapiehów i ma barwną, siegającą XV wieku historię. W 1629 roku jeden z właścicieli Kodnia, słynący z pobożności Mikołaj Sapieha rozpoczął budowę kościoła katolickiego, wzorowanego na bazylice Św. Piotra w Rzymie. Wkrótce potem poważnie zachorował i w nadziei na cudowne wyleczenie udał się z pielgrzymką do samego papieża - po audiencji u niego istotnie ozdrowiał. W kaplicy papieskiej obejrzał jednak sławny obraz Madonna de Guadelupe i tak mu się spodobał, że zdecydował się ukraść obraz i uprowadzić go do Polski. Został z tego powodu ekskomunikowany przez Urbana VIII, nie poddał się jednak, po kilku latach uzyskał wybaczenie i zezwolenie na zatrzymanie świętego obrazu w Kodniu, gdzie można go podziwiać do dzisiaj.

Królowa Podlasia i Matka Jedności, tak pielgrzymi nazywają kodeński obraz.

Niesamowity, jakby rzeźbiony sufit.

 Następnie pojechaliśmy do Jabłecznej, gdzie znajduje się Monaster św. Onufrego. 

Jak głoszą miejscowe przekazy ludowe, inspiracją do założenia Monasteru Jabłeczyńskiego było cudowne pojawienie się w pobliżu wsi Jabłeczna ikony św. Onufrego, która przypłynęła rzeką Bug. Mieszkańcy Jabłecznej oraz właściciele pobliskich posiadłości odczuli to jako przejaw szczególnej łaski Boga i na miejscu pojawienia się ikony założyli prawosławny monaster.

Autorytatywnym dokumentem jest zapis (adnotacja) z rękopisu reguły nabożeństwa (ustawu) z roku 1498, którą brzescy mieszczanie podarowali Monasterowi św. Onufrego.

Innym dokumentem jest dekret króla Zygmunta z dnia 1522 r. potwierdzający akt kupna wsi Jabłeczna wraz z „monasterem św. Onufrego nad Bugiem położonym”. Dekret ten z całą wiarygodnością potwierdza opinię o istnieniu monasteru w 1522 r.

 A tu już cerkiew Opieki Matki Bożej w Sławatyczach:

Kościół Matki Bożej Różańcowej w Sławatyczach:

Do Sławatycz pojechaliśmy, aby zobaczyć... Brodaczy.
 

Brodacze to lokalna nazwa przebierańców, którzy w ostatnich trzech dniach grudnia, w okresie kiedy żegna się stary rok, nakładają specjalne stroje i paradują w nich po ulicach Sławatycz. Określenie „ brodacze” pochodzi od bardzo długich bród z lnianego włókna, jakie przyczepiali sobie miejscowi przebierańcy. Symbolizowały one długie życie, duże doświadczenie oraz bogactwo przeżyć.

Brodacz nie może też wyjść na ulice bez ogromnego kapelusza z kwiatami, maski z długim nosem, kożucha i długiego kija. Brodacze składają życzenia, ale też biorą dziewczyny na hocki, czyli łapią je i podrzucają do góry. W ten sposób żegnają stary rok i wszystko, co było złe. Zwyczaj jest znany i pielęgnowany przynajmniej od XIX w.

W roku 2021 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpisał zwyczaj żegnania starego roku w strojach brodaczy na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wcześniej przez 1,5 roku kompletowana była dokumentacja, w tym rozmowy z najstarszymi mieszkańcami wsi czy archiwalne zdjęcia.

Świetnie, że udało się zobaczyć na żywo tę tradycję.

Następnie pojechaliśmy do Włodawy. Dzień szybko chylił się ku zachodowi.

Wielka Synagoga we Włodawie – synagoga znajdująca się we Włodawie, przy ulicy Czerwonego Krzyża 7.

Portret rodziny żydowskiej wykonany w ramach Festiwalu Trzech Kultur we Włodawie. Autor: Arkadiusz Andrejkow.

I ostatni przystanek - Suchawa.

Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Suchawie – dawna prawosławna cerkiew w Suchawie, od lat 70. XX wieku należąca do Kościoła rzymskokatolickiego. Budynek został wzniesiony w stylu bizantyńsko-rosyjskim w latach 1909–1913. Inicjatorem jego budowy był arcybiskup chełmski Eulogiusz, zaś autorem projektu – Aleksandr Puring. Według tego samego projektu w eparchii chełmskiej zbudowano także cerkwie w Dubience i w Grodysławicach (obie wyświęcone w 1909).

Kaplica została poważnie uszkodzona 12 lipca 2012 wskutek pożaru wywołanego uderzeniem pioruna. Z budynku uratowano nieliczne elementy wyposażenia. 14 lipca 2013 r. w odprawiono pierwszą mszę świętą w odbudowanej kaplicy w Suchawie. Po pożarze nie odbudowano siedmiu cebulastych kopuł, które pierwotnie wieńczyły budynek, zastępując je jedną o prostszej konstrukcji.

 Wspaniałe turystyczne zwieńczenie starego roku.